Chăm sóc giảm nhẹ là sự kết hợp nhiều biện pháp để làm giảm sự đau khổ và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh thông qua sự phòng ngừa, phát hiện sớm và giảm bớt các triệu chứng đau đớn và những vấn đề tâm lý, cung cấp sự tư vấn và hỗ trợ tập trung vào những vấn đề xã hội, tâm linh mà bệnh nhân và gia đình đang phải gánh chịu.
1. Những đối tượng nên được chăm sóc giảm nhẹ
Tất cả bệnh nhân có:
Bệnh ung thư
Bệnh đe dọa tính mạng: suy tim sung huyết, bệnh phổi, bệnh gan, bệnh thận mạn, bệnh hệ thần kinh, AIDS, lao kháng thuốc.
Đau mạn tính, những triệu chứng đau buồn khác, đau khổ về tâm lý – xã hội hoặc tinh thần bất kể giai đoạn nào của bệnh.
Tiên lượng sống ngắn hơn 6 tháng
Ngoài ra chăm sóc giảm nhẹ còn đề cập đến việc an ủi, động viên người nhà bệnh nhân, đặc biệt là khi bệnh nhân qua đời.
2. Khi nào cần cung cấp chăm sóc giảm nhẹ cho bệnh nhân
Bất cứ khi nào đánh giá người bệnh có vấn đề cần chăm sóc giảm nhẹ
Bổ sung cùng với các biện pháp điều trị bệnh đặc hiệu.
Khi cần xác định mục tiêu điều trị, lợi ích và nguy cơ của điều trị đặc hiệu hoặc kéo dài thời gian sống: hóa trị ung thư, phẫu thuật hoặc những thủ thuật xâm lấn, hồi sinh tim phổi, thở máy, lọc máu, truyền dịch, dinh dưỡng nhân tạo...
Đặc biệt khi liệu pháp điều trị đặc hiệu không còn hiệu quả, không khả thi hoặc không còn phù hợp.
Sau khi bệnh nhân qua đời: động viên, hỗ trợ gia quyến.
3. Những hoạt động chăm sóc giảm nhẹ
Chăm sóc thể chất
Một số phương pháp điều trị bệnh gây ra tác dụng phụ không mong muốn như đau, mệt mỏi, kiệt sức, buồn nôn, nôn, chán ăn, mất ngủ, khó thở giảm trí nhớ,… Chăm sóc giảm nhẹ cải thiện các tác dụng phụ bằng cách sử dụng thuốc giảm đau, thuốc chống nôn, thay đổi chế độ dinh dưỡng, kết hợp xoa bóp, châm cứu, bấm nguyệt và tập phục hồi chức năng phù hợp với tình trạng sức khỏe và bệnh lý của bệnh nhân.
Chăm sóc tinh thần
Người bệnh nan y thường bị ảnh hưởng tinh thần nặng nề vì suy nghĩ của bản thân hoặc do thuốc điều trị bệnh. Điều này dẫn tới trạng thái tinh thần không ổn định, hay căng thẳng, đầu óc kém minh mẫn, rối loạn giấc ngủ, rối loạn lo âu,…
Chăm sóc giảm nhẹ về sức khỏe tinh thần bao gồm tập thể dục, tư vấn, tập thiền, khuyến khích người bệnh tham gia có hoạt động sáng tạo, vui chơi, thiện nguyện hay gặp gỡ các bệnh nhân cùng mắc bệnh đó. Đồng thời, bác sĩ có thể kê một số loại thuốc giảm lo âu, chống trầm cảm hoặc cải thiện giấc ngủ.
Hỗ trợ về cảm xúc
Khi mắc bệnh, người bệnh có thể trải qua nhiều trạng thái cảm xúc khác nhau như buồn, lo lắng, sợ hãi hay cáu gắt, căng thẳng. Người bệnh lúc này cần giải tỏa cảm xúc, lắng nghe, thấu hiểu. Lúc này những cố vấn, chuyên gia tâm lý có thể giúp người bệnh đối mặt và cải thiện những cảm xúc này bằng lời khuyên, động viên.
Hỗ trợ về tâm linh
Một số người bệnh mãn tính, bệnh sắp mất có thể đối mặt với các vấn đề tâm linh và niềm tin, tôn giáo. Bệnh nhân đặt ra những câu hỏi như tại sao mình mắc bệnh này, tại sao cuộc sống mình đau khổ, liệu có phương pháp tâm linh nào có thể giúp đỡ mình qua cơn hoạn nạn? Chăm sóc giảm nhẹ không gạt bỏ hay thay đổi niềm tin về tâm linh của bệnh nhân mà có thể hỗ trợ vấn đề đức tin dù người bệnh có niềm tin tôn giáo hay không.
Chăm sóc cho người chăm sóc và người thân của người bệnh
Chăm sóc giảm nhẹ không chỉ dành cho bệnh nhân mà có thể bao gồm cả hỗ trợ cho người chăm sóc và người thân của người bệnh. Người thân thường mang đến những sự trợ giúp quan trọng về thể chất cũng như tinh thần cho người bệnh. Người chăm sóc cũng trải qua những căng thẳng, lo âu, trầm cảm, và thất vọng, phương pháp này cũng giúp người chăm sóc vừa đảm bảo chăm sóc được người bệnh vừa cải thiện chất lượng cuộc sống của bản thân họ.
4. Hiệu quả của chăm sóc giảm nhẹ
Nhu cầu chăm sóc giảm nhẹ ngày càng tăng cao do kết quả của già hoá dân số và sự gia tăng tần suất mắc các bệnh không lây nhiễm mạn tính. Do đó, WHO khuyến cáo chăm sóc giảm nhẹ nên được tích hợp trong các dịch vụ chăm sóc sức khỏe cộng đồng vì mang lại nhiều lợi ích.
Hiệu quả thiết thực của chăm sóc giảm nhẹ đã được chuyên gia chứng minh:
Chăm sóc giảm nhẹ sớm sẽ làm giảm nhập viện không cần thiết.
Giảm tốn kém chi phí điều trị cho bệnh nhân.
Cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh, cả người lớn, trẻ em và gia đình của họ.
Tác động tích cực đến người bệnh về cả thể chất, tinh thần, tâm lý xã hội và tâm linh.
5. Lời Kết
Chăm sóc giảm nhẹ đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp sự an ủi và hỗ trợ cho những bệnh nhân mắc bệnh nghiêm trọng và gia đình họ. Bằng cách tập trung vào việc giảm bớt đau đớn, quản lý triệu chứng và hỗ trợ tinh thần, chăm sóc giảm nhẹ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và mang lại sự bình an cho bệnh nhân trong những giai đoạn khó khăn nhất.
Nếu bạn hoặc người thân đang đối mặt với một căn bệnh nghiêm trọng hoặc đang mắc phải những căn bệnh mãn tính gây ra hội chứng khiếm dụng làm ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống, hãy cân nhắc thảo luận với bác sĩ về các lựa chọn chăm sóc giảm nhẹ. Sự chăm sóc này không chỉ là một phương pháp y tế, mà còn là một hành động nhân ái, thể hiện sự tôn trọng và quan tâm đến của bệnh nhân.
Comments